Heyecan,
davranış ve zeka bozuklukları için kullanılan birçok terim vardır.
Günümüzde insanların sosyal ilişkilerinin karmaşıklaşması, mesleki
ve akademik eğitimin yaygınlaşması, eskiden normal ve özel eğitim
gerekmeksizin hayatını sürdürebilecek birçok kişinin özel eğitime
ihtiyaç duymasına sebep olmuştur.
Aşağıdaki durumlardan bir veya birkaçının bir çocukta uzun süre
bulunması onun eğitim ve beceri kazandırılmasını olumsuz olarak
etkiler.
A- Çocuğun yaş, sağlık durumu ve entellektüel seviyesi ile
açıklanamayan öğrenme güçlüğü
B- Akranları ve öğretmenleri ile sağlıklı bir ilişki kuramaması ve
bu ilişkiyi sürdürememeleri
C- Normal şartlarda, uygun olmayan davranış ve duygulanımlar
D- Mutsuz, depresif ve hüzünlü bir ruh hali
E- Kişisel ve okul problemleri ile birlikte görülen, korkular veya
fiziksel semptomlar
Özellikleri :
Çocuklarda davranış bozukluklarının sebepleri tam olarak
tanımlanamamıştır. Genetik faktörler, beyin bozuklukları, diyet,
stres, ailevi sorunlar, muhtemel sebepler olabilir. Davranış
bozukluklarına sebep olan direkt bir neden gösterilmemiştir.
Davranış bozukluğu olan çocuklarda görülen bazı özellikler :
- Hiperaktivite ( dikkat eksikliği )
- Saldırganlık, kendine zarar verme, kavggacılık
- Çekingenlik ( ilişki kurmada yetersizliik, sosyal ilişkilerden
kaçma, aşırı korku ve anksiyete )
- Yaşına göre olgunlaşmamış olma ( ağlamaa, hırçınlık, taklit etme
yeteneğinin olmaması )
- Öğrenme güçlükleri
Çok ağır davranış bozukluğu olan çocuklarda anksiyete, zorbalık,
anormal ruhsal durum hatta psikoz veya şizofreni tablosu
görülebilir.
Tamamen normal ve davranış bozukluğu olmayan çocuklar bu
belirtilerin bazılarını, gelişim süreçlerinin bazı zamanlarında
gösterebilirler. Bu çocuklara davranış bozukluğu teşhisi koymak için
bu belirtilerin uzun süre devam etmesi gerekir.
Eğitim imkanları :
Davranış bozukluğu olan çocukların eğitim programları; normal okul
eğitiminin kazandırılması, kişilik eğitimi, özgüvenin
kazandırılması, ve davranışlarının oto kontrolü gibi aşamalarda
yapılır. Mesleki ve akademik eğitim ( normal eğitim müfredat ) bu
çocukların eğitiminin ikinci aşamasıdır.
Davranış modifiksiyonları en çok kabul gören eğitim yaklaşımıdır.
Bununla birlikte birçok teknik davranış modifiksiyonu ile kombine
edilebilir.
Davranış bozukluğu olan çocukların eğitiminde ve topluma
kazandırılmasında tecrübeli bir ekip gerekir. Sosyal hizmet uzmanı,
psikolog, eğitim ve rehberlik danışmanı, bu ekibin en önemli
elemanlarıdır.