Skolyoz ve 3 Boyutlu Schroth Terapisi


SKOLYOZ VE 3 BOYUTLU SCHROTH TERAPİSİ


Skolyoz, omurların kendi etrafında dönmesinin de eşlik ettiği omurganın yana eğriliğidir.


Görülme sıklığı % 0,2-6 arasında değişir.


Travma, doğumsal gelişim bozuklukları, kas hastalıkları gibi çeşitli nedenlere bağlı olsa da skolyozların %80’inin sebebi bilinmemektedir.


Genellikle çocukta omuz asimetrisi, sırtın bir bölümünde kabarıklık, kalçaların aynı seviyede durmaması gibi bulgularla anne ve baba tarafından fark edilir. Skolyoza bağlı olarak omurga dışında kalça, göğüs kafesi ve kürek kemiklerinde de deformiteler oluşur. Duruş ve görüntü bozukluğu ortaya çıkar. Bu durum gelişen ve büyüyen omurgada anormal yüklenmeye ve bunun sonucu olarak omurlarda deformitelere yol açar.


Genellikle etkilediği genç yaş grubu göz önüne alındığında, deformiteye bağlı oluşan sağlık, kozmetik, sosyal ve psikolojik problemler bakımından skolyoz önemli bir halk sağlığı sorunudur. Skolyozun erken tanısı eğriliğin progresyonunu kontrol etmede, konservatif tedavinin başarısını arttırmada ve cerrahiyi azaltmada önemlidir. 



Skolyozun doğal seyri her zaman aynı değildir. Omurga eğriliği ilerleyebilir, aynı kalabilir veya nadiren düzelebilir.


Birbirini izleyen iki veya daha fazla muayenede 20˚’nin altındaki eğriliklerde omurgada 10˚’lik artış olması, 20˚’nin üzerindeki eğriliklerde 5˚ ve üzerinde artış olması, ilerleme olarak tanımlanır.


Eğriliğin 10 yaşın altında başlaması, kızlarda olması, çift eğrilik saptanması, sırtta bulunması ve tanı sırasında eğrilik derecesinin büyük olması ilerleme eğiliminin daha fazla olacağını gösterir. 30˚’nin altındaki eğriliklerde ilerleme oldukça düşüktür.


Skolyozun tanısı fizik muayene ve ayakta çekilen omurga grafisine göre konur. Skolyozlu bireyde omurganın bir yana eğriliği, tek taraflı kalça asimetrisi ve dengesiz omuz duruşu göze çarpar.



TEDAVİ


Skolyoz tedavisi dört grupta ele alınır; gözlem, korse, fiziksel tıp ve rehabilitasyon ve cerrahi.


Skolyoz tedavisinde birçok fizyoterapi yaklaşımı vardır. Vojta terapisi, akupunktur ve Schroth tedavisi gibi.


Skolyoz tedavisi eğriliğin derecesine göre şöyle düzlenebilir:


  • Skolyoz (Cobb) açısı 15°’nin altındaysa hasta 6-12 aylık aralarla takip edilmelidir.
  • Cobb açısı 15-25° ise günlük fizyoterapi ve buna ek olarak evde fizyoterapist gözetiminde egzersiz. Fizyoterapiye üç ay devam edilmelidir. Bundan sonra her iki haftada bir fizyoterapistle egzersizler devam ettirilmelidir.
  • Cobb açısı 20-25° ise günlük fizyoterapi ve mümkünse yoğunlaştırılmış skolyoz rehabilitasyon programları önerilir. Bu programlar genellikle Almanya ve İspanya’da yaygın kullanılmakta olup her gün 4-6 saatlik çalışmanın yapıldığı 3-5 haftalık programlardır.
  • Cobb açısı >25° olan çocuklarda ise günlük fizyoterapi programları, yoğunlaştırılmış skolyoz rehabilitasyon programı yanında günde 12-16 saat korse kullanımı önerilir.
  • Cobb açısı 20-30° olan gelişme çağındaki çocuklara korseyle veya dönemine göre korsesiz skolyoz rehabilitasyon programı uygulanır. Cobb açısı 30-40° olan ve ağrıdan yakınan erişkinler de bu programlardan yarar görür.
  • Adolesan idiyopatik skolyozlu çocuklarda cerrahi 45o’den büyük eğriliklerde, erişkinde ise 50o’den sonra önerilmektedir. Cerrahi tedavinin amacı eğriliğin ilerlemesini önlemek ve düzeltmektir. Ağrısı kontrol edilemeyen erişkinlerde de ameliyat gerekir.


Üç Boyutlu Schroth Tedavisi 


Schroth terapisi üzerinde en çok çalışma yapılan skolyoz tedavi yöntemidir. Almanya’da 1921’de Katharina Schroth tarafından geliştirilen Schroth yöntemi etkili bir skolyoz tedavi yöntemidir. 



Schroth tedavisinde üç boyutlu yaklaşım esas alınır. Amaç postürü düzeltmek ve günlük aktivitelerde doğru postürü korumayı öğretmektir. Tedavi çocuk ve ailesiyle işbirliği içinde sürdürülmelidir.


Schroth yöntemi skolyozda oluşan deformiteleri mobilizasyon, düzeltici egzersizler, nefes alma teknikleri ve doğru pozisyonlamalarla gidermeyi amaçlar.



Schroth yöntemi Almanya başta olmak üzere ABD, İngiltere, İspanya, Tayland ve Estonya gibi ülkelerde kabul gören bir tedavi yöntemidir. Almanya ve birçok Avrupa ülkesinde yoğunlaştırılmış Schroth programları skolyozun konservatif tedavisinde birincil uygulamadır. Hastalar 4–6 hafta boyunca günde 4 saatlik yoğun bir egzersiz programına katılır. Grup egzersizleri olarak planlandığında eğrilik yönü, derecesi ve yaşı benzer olanlar aynı grupta çalıştırılır. Gerektiğinde bireysel programlar da düzenlenir. Egzersizlerin temelinde solunum egzersizleri ve proprioseptif uyarılar ile doğru postürü öğrenmek ve korumak, farklı denge ve hareket egzersizleri ile eğrilik tarafını düzeltmek ve yeniden denge ve normal hareketi sağlamak vardır. Tedavilere yardımcı olarak osteopatik yaklaşım, germe, masaj ve yüzme de ilave edilir. Bu özel egzersiz programını Schroth terapisti sertifikası alan hekim ve fizyoterapistler yürütür. Bu programda amaç kişiyi eğitmek, eğriliğin artmasını engellemek ve düzgün duruşu sağlamaktır.