VOJTA TEDAVİ YÖNTEM

VOJTA TEDAVİ YÖNTEM


Dr. Vaclav Vojta , Prag'lı bir çoçuk nöroloğudur. 1954 yılından beri bu tedavi yöntemi üzerinde çalışmaktadır.

Dr. Vojta , yenidoğanda refleks emekleme ve refleks dönme gibi global hareketlerin olduğunu gözlemiştir.Bu gözlemler sonucu tedavinin ana prensibi olan refleks yoluyla hareket ,refleks emekleme refleks dönme prensiplerini ortaya koymuştur. Rehabilitasyon programı kapsamında refleks emekleme ve refleks dönme sayısız defa tekrarlanmış ve buna refleks lokomasyon prensibi denmiştir. Lokomasyon kompleksi iyiye ve mükemmele gittikçe patolojik tablonun düzeldiği gözlenir. Böylece motor gelişimi normal biçimde seyreder.

Vojta çeşitli başlangıç konumundan çıkarak , genellikle kas gerilimi , periost uyarılar gibi sensibl uyaranların tam olgunlaşmamış yollar üzerinden merkeze taşınarak , oradan tekrar perifere iletilen motor cevap kompleksleriyle refleks lokomasyon olayının başlatıldığı sonucuna varmıştır. Bunun için tedaviye ilk üç ayda başlandığı takdirde ilkel duruş ve hareket postürlerinin yerleşmesi engellenebilir görüşündedir. Dr. Vojta 'ya göre afferent ve afferent sistemini şu şekilde açıklanmıştır:

Başlangıçta uyaranlar bölgeler üzerine basınç sonucu oluşur. Bunlar proprioseptif niteliktedir. Fazik kas kontraksiyonu , direnç sonucu , izometrik bir kontraksiyona dönüşmektedir. Hareketin süresi direnç yüzünden uzar. Çünkü kas grupları sürekli aktif kaontraksiyonda kalmaktadır. Baş ve extremiteler son kesin durumlarına ulaştıklarında koordinasyon kompleksinin aktivasyonuna son vermiş olur. Bir tek bölgenin uyarılmasıyla bir lokal birde uzak cevap alınır. Lokal başlatıcı bölgenin kullanıldığı extremitede oluşurken , uzak cevap karşı extremitede oluşmaktadır. Uyarı ile tek tek kas fasikülleri kontrakte olurlar. Spinal arka bağlar, spino serebreller yollar, spinoretiküler yollar vasıtasıyla beyin sapının retiküler alanı uyarılır.Beyin sapının bu retiküler alanı , tüm motor cevapların bir tek başlatım bölgesinden organize olabildiği en düşük koordinasyon düzlemidir. En düşük koordinasyon düzlemi fasikulus longitudinalis dorsalis'in çekirdeğinin üstüne lokalize olmuştur.

Emeklemerefleksinin yenidoğan döneminden itibaren var olduğu göz önüne alınırsa , afferent sisteminin sadece kortikospinal yol üzerinden ileti yapmadığı düşünülebilir. Buna ilave ileti yolu sistemleri bulunmaktadır.Ancak henüz hangi yolların bu sisteme katkıda bulundukları hakkında bir şey söylemiyor. Retikülospinal yolun en büyük rolü oynadığı kabul edilmektedir. Rubrospinal ve Nigrospinal yollarında insanın anatomik yapısındaki açıklamalardan daha büyük rol oynadığı kabul ediliyor. Refleks emeklemenin başlangıç pozisyonu : yüzüstü pozisyonda çocuk yatırılır. Yüze bakan kol önde baş hizasında , arkadaki kol gövde yanında pronasyonda tutulur., alt extremite hafif dış rotasyonda ve dizlerden hafif flexiyonda yerleştirilir.


Ana uyarı noktaları:

  1. Yüze bakan kolda Humerusus iç epikordili.
  2. Başın arkasındaki kolda radiusun distal ucu.
  3. Yüze bakan bacakta femur'un iç kondili.
  4. Baş arkasındaki bacakta calconeusun tübereülü.

Yardımcı noktalar:

  1. Skapula kararı.
  2. 7-8 kostalar arası.
  3. Çene altı.
  4. Akrominon.
  5. Glutealler.
  6. Spina illiaka anterior superior.

Refleks dönme başlangıç pozisyonu sırt üstüdür. Yüz yana çevrilmiştir. Baş arkasındaki kol abduksiyonda, diğeri adduksiyondadır. Başın arkasındaki bacak extansiyonda diğeride flexionda tutulur. Uyarıcı nokta mamilla çizgi ile diafragma çizgisinin kesiştiği noktadadır. Bu uyaran 5 türlü etkiye yol açar:

    Maksimal 7-8 kostalar arasında olmak üzere interkostal kaslarda çekilme. Proprioseptif stimulusun giriş kapısı orta göğüs vertebraları hizasındaki arka köklerdir.

  1. Çekilme en fazla 6-8 kostalar olmak üzere M. Kostatransversa üzerine taşınır . Proprioseptif stimulusun giriş kapısı T6-8 arka köklerdir.
  2. Diafragma , arka tarafta biraz daha fazla olmak üzere kasılır. Uyarı girişi yolu, N.Frenikus üzerinden C 1-4 arka kökleridir.
  3. Kompresyonun akciğere taşınması , akciğer, kostalar ve plevranın uyarılmasıyla beraber mediastinumun itilmesi. Uyarı girişi yolu N. Vagus üzerinden medulla oblangeta'daki vagu çekirdeğidir.
  4. Yüz taraftaki M. Quadratumu Lamborumun ve ters taraftaki M.obligius abdominus externusun kasılması . Uyarı giriş yolu T12 - L4 yani T5 - 12 arka köklerdir.

Bu uyarı medulla spinalis'in geniş bir bölgesi ve medulla oblangata üzerinden merkezi sinir sistemine taşınmış olur.