Diz Artroplastisi Rehabilitasyonu: Diz protezlerinde son durumu belirleyen faktörlerin başında, ameliyattan sonra uygulanan rehabilitasyon gelmektedir. Rehabilitasyonunun amacı derin ven trombozu, pulmoner emboli gibi hareketsizliğin olumsuz etkilerini önlemek, yeterli ve fonksiyonel bir hareket açıklığı sağlamak, eklem stabilitesini sağlamak için etraf kasları güçlendirmek ve hastanın bağımsızlığını sağlayarak yaşam kalitesini yükseltmektir.
Ameliyat sonrası ilk günden itibaren hareket açıklığı egzersizlerine
başlanmalıdır. Hastaların rahat etmek için dizlerini hafif bükülü
tutmalarına izin verilmemeli, diz düz olarak (ekstansiyonda)
tutulmalıdır. Çimentolu total diz protezlerinde birinci günden itibaren
yürüteçle hastanın tolere edebildiği oranda dize yük verilebilir.
Çimentosuz ve hibrid protezlerde tam yük vermeye 6. haftadan itibaren
geçilir. İlk günden itibaren adım adım yapılacak egzersiz, fizik tedavi
uygulamaları ve cihazlarla rehabilitasyonunun amaçları
gerçekleştirilmeye çalışılır.
Kalça Artroplastisi Rehabilitasyonu: Total kalça
artroplastisi sonrası rehabilitasyonun amacı protezin yerinden
oynamasına karşı önlem almak, hastayı erken mobilize etmek,
hareketsizliğin olumsuz etkilerini (derin ven trombozu, pulmoner emboli,
basınç yaraları gibi) önlemek, yardımcı yürüme cihazları ile hastanın
bağımsız hareketini sağlamak, hastayı ağrısız harekete kavuşturmak,
kalça etrafındaki kasları güçlendirerek hastayı günlük yaşam
aktivitelerinde ve iş yaşamında bağımsız hale getirmek.
Çimentolu protezlerde 3. günden itibaren tam ağırlık verilebilir. Çimentosuz protezlerde ilk 6 hafta boyunca bir yürüteç yardımıyla ayağa hiç yük vermeden hareket sağlanır. Maksimum stabilite 6 aydan sonra gerçekleşir. Tam veya kısmi ağırlık vermeye izin verilen hastalarda en az 2 ay yürümeye yardımcı bir cihaz önerilir. Genellikle ilk ay yürüteç veya çift koltuk değneği, ikinci ay tek koltuk değneği veya bastonla yürüyüş yapılır ve 6 ay boyunca devam edilir.
Birinci ayda yatarken bacaklar arasına yastık konmalıdır. Yapılan ameliyata ve hastanın durumuna göre pozisyonlar, egzersizler ve cihazlar aşamalı olarak hastaya uygulanarak rehabilitasyonun hedeflerine ulaşılır.